Wat is een bevoegdheidsclausule?

‍Een bevoegdheidsclausule verduidelijkt waar een gerechtelijke procedure moet plaatsvinden als er een meningsverschil ontstaat tussen de partijen. Dit onderscheidt het van een toepasselijk rechtsbeding. Terwijl de toepasselijk rechtclausule zich richt op het toepasselijk recht, richt de bevoegdheidsclausule zich op de rechtbank die de zaak zal behandelen.

Waarom is een bevoegdheidsclausule belangrijk?

‍Zonder een duidelijk omschreven jurisdictie kunnen partijen onenigheid krijgen over waar de zaak behandeld moet worden. Een bevoegdheidsclausule helpt dit conflict te voorkomen, door vooraf af te spreken waar geschillen zullen worden beslecht. Het is gunstig voor bedrijven om zaken in hun eigen rechtsgebied te behandelen, omdat dit tijd en middelen bespaart.

Hoe schrijf je een jurisdictieclausule?

‍We hebben veelgestelde vragen beantwoord om je te helpen een jurisdictieclausule op te stellen die aansluit bij je juridische en operationele behoeften:

• Hoe bepaal je de juiste jurisdictie?
  Waar zijn de partijen gevestigd? Kies een locatie die bekend en toegankelijk is voor beide partijen, of geef de voorkeur aan de jurisdictie waar handhaving gemakkelijker is.
• Welk rechtssysteem biedt meer bescherming?
  Sommige jurisdicties zijn gunstiger, afhankelijk van het type geschil of de betrokken bedrijfstak.
  Tip: Voor internationale contracten zullen de meeste partijen ernaar streven om de clausules over toepasselijk recht en jurisdictie af te stemmen op hun eigen behoeften.

Welke taal moet een bevoegdheidsclausule bevatten?‍

Een bevoegdheidsclausule kan als volgt worden geformuleerd:

“De rechtbanken van Nederland zijn exclusief bevoegd om geschillen of vorderingen voortvloeiend uit of in verband met deze overeenkomst te beslechten.”

Advies: wees precies en consequent. Vermijd vage termen zoals “bevoegde rechtbanken” zonder een jurisdictie te noemen.

Moet je exclusieve of niet-exclusieve jurisdictie gebruiken? Hoe beslis je?

• Gebruik exclusief als je volledige controle wilt over waar geschillen worden behandeld.
• Gebruik niet-exclusief wanneer flexibiliteit nodig is. Bijvoorbeeld wanneer meerdere jurisdicties praktisch kunnen zijn.
  Beste praktijk: in commerciële contracten met wereldwijde partners wordt de voorkeur gegeven aan exclusieve clausules om onzekerheid te beperken.

Juridische overwegingen en veelvoorkomende valkuilen

• Afstemmen op het toepasselijk recht: het rechtsgebied moet overeenstemmen met het recht dat het contract beheerst. Mismatches kunnen leiden tot procedurele complicaties.
• Vermijd stille contracten: als de jurisdictie niet gespecificeerd is, opent dit de deur voor forum shopping en vertragingen.
• Afdwingbaarheid is belangrijk: Sommige rechtsgebieden zullen clausules met betrekking tot buitenlandse jurisdictie niet respecteren. Controleer altijd de lokale regels als je internationaal wilt afdwingen.
• Veelgemaakte fout: aannemen dat een toepasselijk rechtsbeding automatisch de jurisdictie dekt, zoals je hebt geleerd: dat is niet zo!

Hoe past een jurisdictieclausule in het contract lifecycle management?

‍Een CLM-platform zoals Docfield kan helpen bij het stroomlijnen en standaardiseren van het opnemen van bevoegdheidsclausules in verschillende contracttypen door het aanbieden van clausulebibliotheken met vooraf goedgekeurde formuleringen. Met behulp van slimme velden en voorwaardelijke logica kan het ook de opname van deze clausules automatiseren op basis van je voorkeur. Eventuele inconsistenties worden vóór ondertekening gesignaleerd en contracten kunnen vervolgens worden gefilterd op basis van slimme velden. Voor scale-ups en juridische teams die grensoverschrijdende activiteiten beheren, is dit niveau van controle en zichtbaarheid cruciaal.

Conclusie

‍Een jurisdictieclausule is een belangrijk onderdeel van elk goed opgesteld contract, vooral in de huidige wereldwijde zakelijke omgeving. Het helpt ervoor te zorgen dat geschillen voorspelbaar en eerlijk worden afgehandeld, waardoor zowel tijd als juridische kosten worden bespaard. Als ze effectief worden geïmplementeerd – en bijgehouden binnen je CLM-platform – wordt het een krachtig hulpmiddel om juridische onduidelijkheid te verminderen en het beheer van contracten over de grenzen heen te verbeteren.